Katedra Badań nad Edukacją Geograficzną

Inne Katedry

Kierownik

dr hab. Danuta Piróg, prof. UP

Pracownicy naukowi

dr Paweł Kroh
dr Agnieszka Świętek
mgr Kinga Bargieł
mgr Piotr Cybul
dr hab. Bożena Wójtowicz – pracownik emerytowany

Specjalista naukowo-techniczny

Beata Kilar

Doktoranci

mgr Katarzyna Janczarska-Bergel
mgr Kamila Płazińska

Badania naukowe

W przeszłości badania naukowe Katedry Badań nad Edukacją Geograficzną ogniskowały się wokół celów kształcenia, doboru i układu treści, terminologii i klasyfikacji, optymalizacji metod nauczania i środków dydaktycznych, w tym technik komputerowych, historii dydaktyki geografii oraz nad wybranymi problemami szkoły wyższej. Nadto Katedra ma duże osiągnięcia w badaniach stosowanych, a szczególnie w tworzeniu autorskich programów nauczania geografii i przyrody.

Aktualnie pracownicy Katedry Badań nad Edukacją Geograficzną prowadzą badania naukowe w zakresie:

• dydaktyki szkoły wyższej i jakości kształcenia
• edukacji mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce
• efektywności procesu kształcenia geograficznego w szkole
• funkcjonowania absolwentów studiów geograficznych na rynku pracy
• przygotowywania kandydatów do zawodu nauczyciela geografii
• świadomości ekologicznej dzieci i młodzieży
• wykorzystania nowoczesnych technologii w procesie kształcenia

Oprócz badań naukowych, pracownicy KBnEG są autorami licznych materiałów metodycznych: podręczników, poradników, zeszytów ćwiczeń, artykułów o charakterze popularyzatorskim, adresowanych do nauczycieli geografii, przyrody i podstaw przedsiębiorczości.

Tematyka prac dyplomowych i magisterskich:

Dostępność komunikacyjna wybranych atrakcji turystycznych
Dwujęzyczne nauczanie geografii
Kompetencje nauczyciela geografii; przyrody; podstaw przedsiębiorczości
Kształcenie i tożsamość ukraińskiej, romskiej mniejszości narodowej w Polsce
Kultura spędzania wolego czasu wśród studentów
Motywy i kierunki wyjazdów zagranicznych studentów
Motywy wyboru geografii na egzaminie maturalnym
Nauczanie geografii w szkołach dla niedosłyszących i słabo słyszących
Nauczyciel na edukacyjnym rynku pracy
Percepcja geografii przez przedstawicieli różnych grup społecznych
Percepcja zawodu nauczyciela przez jego przedstawicieli
Plany edukacyjno-zawodowe studentów geografii i kierunków pokrewnych
Procesy demograficzne a rynek pracy dla nauczycieli (ujęcia lokalne; regionalne)
Przechodzenie absolwentów studiów geograficznych na rynek pracy
Przestrzenne zróżnicowanie ruchu turystycznego w wybranych krajach
Przygotowanie do zawodu nauczyciela studentów geografii w ramach praktyki zawodowej
Rola ośrodków edukacyjnych w nauczaniu geografii na przykładzie parków narodowych
Rozwój geoturysyki w wybranych regionach świata
Świadomość ekologiczna uczniów szkół w aspekcie zrównoważonego rozwoju
Technologie komunikacyjno-informacyjne w nauczaniu geografii i przyrody
Waloryzacja turystyczna miasta, gminy lub powiatu
Wybrane problemy kształcenia geograficznego na różnych poziomach edukacji
Wybrane problemy turystyki oraz krajoznawstwa dzieci i młodzieży
Zabytki UNESCO w wybranych krajach świat i ich wpływ na rozwój turystyki
Zagospodarowanie turystyczne wybranych regionów świata

Zajęcia dydaktyczne (kursy i praktyki):

dydaktyka geografii
dydaktyka przedsiębiorczości
dydaktyka przyrody
dydaktyka szkoły wyższej
dydaktyka wiedzy o społeczeństwie
edukacja ekologiczna i regionalna
kierunki i metodologia badan geograficznych
komunikacja społeczna
koncepcje i praktyki nauczania
krajoznawstwo
nauczyciel na rynku pracy
mniejszości narodowe, etniczne i religijne w nauczaniu geografii i wiedzy o społeczeństwie
organizacja czasu wolnego
pedagogika czasu wolnego
pracowania geograficzna
projektowanie własnej ścieżki edukacji i kariery zawodowej
seminarium dyplomowe – licencjackie, magisterskie i podyplomowe
wstęp do geografii
praktyki zawodowe w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych
ćwiczenia praktyczne śródroczne w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych
regionalne ćwiczenia terenowe z krajoznawstwa
warsztaty geograficzne
warsztaty metodologiczne
wykład monograficzny z zakresu geografii społeczno-ekonomicznej
turystyka i wypoczynek dzieci i młodzieży
zintegrowanie ćwiczenia terenowe

Katedra Badań nad Edukacją Geograficzną prowadzi merytoryczną opiekę
nad OLIMPIADĄ GEOGRAFICZNĄ

Wspomnienie pracownika Zakładu Dydaktyki Geografii dra Stanisława Zająca

Informujemy, że przygotowane z0stało wspomnienie poświęcone pracy naukowo-dydaktycznej Śp. dr S. Zająca, zamieszczone w gablocie IG na IV piętrze.

Stanisław Zając urodził się 5 lipca 1938 roku w Oleśnicy, w powiecie Dąbrowa Tarnowska. W latach 1957-1961 studiował geografię w WSP w Krakowie. Pod kierunkiem prof. dr M. Dobrowolskiej wykonał pracę magisterską Migracje ludności Szczucina w latach 1945-1960 na tle stosunków społeczno-gospodarczych. W ramach doskonalenia zawodowego ukończył Podyplomowe Studium Współczesnej Dydaktyki Z Elementami Pomiaru Dydaktycznego w WSP w Bydgoszczy.

Po ukończeniu studiów przez rok pracował w Pracowni Planowania Regionalnego w Wojewódzkiej Radzie Narodowej w Krakowie. W 1962 rozpoczął pracę w IG WSP w Krakowie, jako asystent, a od 1968 na stanowisku adiunkta. Stopień doktora uzyskał w 1968 nadany przez radę Wydziału Geograficzno–Biologicznego WSP w Krakowie na podstawie rozprawy Szkolnictwo średnie w regionie krakowskim na tle jego potrzeb społeczno-gospodarczych, której promotorem był prof. dr R. Mochnacki. Do końca swojej aktywności zawodowej, czyli do roku 1999, S. Zając prowadził wykłady, ćwiczenia i seminaria z dydaktyki geografii. Był opiekunem kilkunastu prac magisterskich. W latach 1981-1984 pełnił funkcję wicedyrektora IG, wtedy m. in. zorganizował konwersatorium z dydaktyki szkoły wyższej. Równocześnie z pracą w WSP przez wiele lat uczył w Szkole Podstawowej Nr 29 i nr 199 w Krakowie oraz w III LO, IX LO i XIV LO w Krakowie.

Dorobek naukowy S. Zająca obejmuje 79 pozycji. Tematyka Jego publikacji związana była z celami nauczania, szkolnymi podręcznikami i zeszytami ćwiczeń, materiałami pomocniczymi dla nauczycieli geografii, nauczaniem geografii Polski i geografii regionalnej świata. Do najważniejszych pozycji książkowych S. Zająca należą: Geografia, klasa VIII (wyd. 1-1971, wyd. 12-1984, wspólnie z B. Prokopek), Materializm funkcjonalny w nauczaniu geografii (1980), Klimatologia w szkole (1980, wspólnie z B. Pydzińskim), Geografia 5. Krajobrazy Ziemi (wyd. 1-1982, wyd. 13-1998, wspólnie z S. Piskorzem), Cele nauczania geografii (1991), Zarys dydaktyki geografii (1995, 1997, współautor).

S. Zając był wieloletnim członkiem Komitetu Okręgowego Olimpiady Geograficznej i Nautologicznej w Krakowie. Czynnie uczestniczył w pracach PTG, będąc członkiem zarządu Oddziału Krakowskiego. Za swoje zasługi otrzymał: Medal Komisji Edukacji Narodowej, Złotą Odznakę PTG, Złotą Odznakę Miasta Krakowa, Złoty Krzyż Zasługi oraz dwukrotnie zespołową nagrodę Ministra Edukacji Narodowej III stopnia.

Dr S. Zając, zarówno wśród społeczności Uniwersytetu Pedagogicznego, Instytutu Geografii, jak i w środowisku dydaktyków geografii z całej Polski, był darzony wielkim szacunkiem i uznaniem za Jego wszechstronną wiedzę o świecie, umiejętność prowadzenia inteligentnej i autentycznie naukowej dyskusji na najwyższym poziomie, cenne riposty oraz ogromne poczucie humoru i dystans do samego siebie.

Jako członkowie Katedry Badań nad Edukacją Geograficzną (wcześniej Zakładu Dydaktyki Geografii), w której dr Stanisław Zając przepracował całe zawodowe życie, pragniemy podkreślić, że naszego Drogiego Kolegę na zawsze zapamiętamy jako niedościgniony wzór specjalisty kształcącego przyszłych nauczycieli geografii, który wypracował „swoją markę” i styl pracy dydaktyczno-naukowej, jako Człowieka wielkiej wnikliwości, niebywale oczytanego i autentycznie zatroskanego o jakość szkolnej geografii.

Małopolskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli,
Ośrodek w Tarnowie

zaprasza do udziału w konferencji online pt.:

„Wyczerpać temat, ale nie ucznia.
Kształcenie poszukujące na lekcjach geografii”

Termin: 2.03.2022, godz. 15.00- 19.00

Miejsce: MCDN Ośrodek w Tarnowie – online

Adresaci: nauczyciele geografii wszystkich etapów edukacyjnych

Koszt: forma bezpłatna

Kierownik formy: Anita Stinia

Liczba godzin dydaktycznych: 5

PROGRAM KONFERENCJI

15.00-15.10 – Otwarcie konferencji: Ewa Sojat – Wicedyrektor MCDN ds. Ośrodka w Tarnowie

15.10-15.50 – Po co, jak i o co pytać – strategie, metody, techniki budowania samodzielności poznawczej na lekcjach geografii

dr hab. prof. UP Danuta Piróg – dydaktyk geografii, kierownik Katedry Badań nad Edukacją Geograficzną Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie; przewodnicząca Zespołu ds. edukacji geograficznej Komitetu Nauk Geograficznych PAN. Autorka i współautorką 170 opracowań naukowych
i popularnonaukowych, rzeczoznawca Ministerstwa Edukacji i Nauki w zakresie podręczników szkolnych (geografia)

15.50-16.30 – Implementowanie założeń kształcenia poszukującego do edukacji geograficznej przy pomocy wybranych metod kształcenia

dr Agnieszka Świętek – dydaktyk geografii, adiunkt w Katedrze Badań nad Edukacją Geograficzną Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, recenzent zadań małopolskiego Konkursu Geograficznego. Autorka i współautorka 50 opracowań naukowych i popularnonaukowych dotyczących edukacji geograficznej (m.in. kształcenia poszukującego, edukacji regionalnej, nowoczesnych środków dydaktycznych).

16.30-16.45 – przerwa

16.45-17.30 – Wybrane środki dydaktyczne w geograficznym kształceniu poszukującym

mgr Piotr Cybul – magister geografii, asystent w Katerze Badań nad Edukacją Geograficzną Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Uczestnik XXIX Wyprawy Polarnej IGF PAN na Spitsbergen, nauczyciel geografii, wiedzy o społeczeństwie i przyrody w szkole podstawowej.

mgr Kinga Bargieł – asystent w Katedrze Badań nad Edukacją Geograficzną, nauczyciel geografii.

17.30-18.10 – Edukacja włączająca z zastosowaniem TIK i arteterapii – czy to możliwe podczas lekcji geografii?

dr Małgorzata Pietrzak – profesor UJ; dydaktyk geografii, oligofrenopedagog, koordynatorka obszaru Geografia w Małopolskiej Chmurze Edukacyjnej

18.10-18.50 – Przyrodnicze Plansze Interaktywne, metody i mity edukacyjne

Jakub Sypniewski – nauczyciel geografii i przyrody w SP „Łejery” w Poznaniu, doktorant Laboratorium Dydaktyki Geografii i Badań Edukacyjnych WNGiG UAM, doradca metodyczny nauczycieli geografii szkół podstawowych ODN w Poznaniu. Współpracuje z wydawnictwami: MAC, Learnetic i Demart.

18.50-19.00 – zakończenie konferencji

Zgłoszenie na każdą z form doskonalenia i dokształcania wymaga wypełnienia formularza elektronicznego w Systemie Rezerwacji Szkoleń dostępnego na stronie internetowej Ośrodka www.mcdn.edu.pl.

Zgłoszenia prosimy przesyłać do dnia 28 lutego 2022r.

ZAPRASZAMY

Z przyjemnością informujemy, że ukazała się książka pracowników Katedry Badań nad Edukacją Geograficzną: dr hab. Danuty Piróg, prof. UP i dr Agnieszki Świętek pt.: Ewaluacja osiągnięć w kształceniu geograficznym: ujęcia teoretyczne oraz aplikacyjne.

Książka zawiera pogłębione rozważania nad teoriami, strategiami, metodami oraz narzędziami służącymi do prawidłowej i wielowymiarowej ewaluacji wiedzy i umiejętności geograficznych. Poruszono w niej trzy kluczowe obszary tematyczne. W pierwszym rozdziale zaprezentowano teoretyczne, taksonomiczne oraz praktyczne ujęcia ewaluacji. Scharakteryzowano jej funkcje i modele, rodzaje oceniania oraz przedstawiono rozważania dotyczące dobrych i złych praktyk ewaluacyjnych w geograficznej rzeczywistości szkolnej/akademickiej. Rozdział drugi poświęcono pomiarowi dydaktycznemu. Przedstawiono rodzaje pomiaru, procedurę konstrukcji testów (w tym rodzaje zadań testowych) oraz objaśniono sposoby wykorzystania wyników testów nie tylko do tradycyjnie przypisanej tej formie kontroli – oceny sumującej, ale do oceniania kształtującego i orientującego. W trzecim rozdziale zaprezentowano różne teoretyczne oraz praktyczne koncepcje oceniania geograficznych umiejętności. Scharakteryzowano także empirycznie zweryfikowane w toku badań naukowych narzędzia do oceny oraz kształtowania wyróżniającej kompetencji geograficznej, którą jest myślenie przestrzenne. Rozdział ostatni stanowi bogaty zestaw propozycji narzędzi, które tak nauczyciel, jak i uczeń/student może wykorzystać do autorefleksji nad ewaluacją procesu kształcenia. Mają one formułę warsztatów. Mogą być swobodnie selekcjonowane przez nauczyciela/ucznia/studenta w zależności od jego potrzeb, preferowanego stylu samorefleksji czy zagadnienia, które chce zgłębić.

Serdecznie gratulujemy i zapraszamy do lektury.

Szczegóły i dostępność książki pod linkiem.